Kanał Juranda, zwany też Malborską Młynówką, Krzyżacy zaprojektowali i wybudowali w latach 1280-1320. Zadaniem kanału, mającego blisko 30 kilometrów długości, było doprowadzenie wody pitnej - z jeziora Dzierzgoń - do Malborka. Kanał dostarczał niezależnie wodę do zamku oraz napędzał Młyn Górny w mieście. Jeszcze w 1904 roku wzdłuż Młynówki w Malborku przebiegał drewniany, średniowieczny wodociąg z rur o średnicy 10 cm, zasilający 11 zdrojów ulicznych. (Jako ciekawostkę podamy, że nie był to wcale najstarszy czynny wodociąg istniejący na terenie dawnego państwa krzyżackiego. Taki znajdował się w Braniewie. Wodę dębowymi rurami dostarczano mieszkańcom tu jeszcze w latach 30. ubiegłego wieku, a same rury - zaimpregnowane czasem, ziemią, wodą, i które dzięki tym czynnikom osiągnęły stan żelaza, wydobyto dopiero pod koniec lat 90.)
Na trasie Kanału Juranda znajdowało się niegdyś 10 młynów i jedna śluza służąca zabezpieczeniu przeciwpowodziowemu stolicy państwa zakonnego.
Do dzisiaj budzi podziw kunszt twórców kanału, ich znajomość terenu oraz umiejętność wykonywania skomplikowanych niwelacji i obliczeń wysokości bez posiadania odpowiednich urządzeń optycznych. Na podkreślenie zasługuje też trwałość średniowiecznej konstrukcji. Kanał nadal prowadzi do Malborka wody z jeziora Balewskiego. Zasypane zostało częściowo połączenie z jeziorem Dzierzgoń, jednak utrzymano poziomy wód ustalone przez krzyżackich budowniczych. Konstrukcje ziemne nadal nie przepuszczają wody.
W trakcie budowy kanału powstało jezioro przepływowe Dąbrówka - największe pod względem powierzchni w gminie Sztum (powierzchnia jego wynosi 252 ha). Ten sztuczny zbiornik ma długość 2300 m, szerokość maksymalna wynosi 540 m, natomiast głębokość do 5 metrów. Ponieważ ilość wody, dostarczanej przez jezioro do Malborka była zbyt mała, Krzyżacy zbudowali przedłużenie Kanału Juranda do jezior Balewskiego i Dzierzgoń.
W Malborku kanał biegnie obecnie pod ziemią i pojawia się na powierzchni w pobliżu zamku i suchych teraz fos.
Konto Amazon zagrożone? Pismak przeciwko oszustom
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
